آنژیوگرافی چشم چیست

آنژیوگرافی چشم چیست؟

آنژیوگرافی چشم یکی از روش های تصویربرداری از چشم است که از طریق آن پزشک می ‌تواند به بسیاری از بیماری‌های چشمی پی ببرد. چشم پزشک با هدف های مختلفی مانند مشاهده تغییرات میکروسکوپی در چشم، تعیین مناسب ترین روش درمانی برای ناهنجاری های چشم، تایید تشخیص بیماری و غیره آنژیوگرافی را انجام می دهد. ظهور روش های تشخیصی نوین در چشم پزشکی باعث شده است تا اختلالات چشمی به موقع تشخیص داده شوند و افراد کمتر در معرض خطرات بینایی قرار بگیرند. با توجه به اهمیت آنژیوگرافی و اینکه این روش در کلینیک های چشم پزشکی به وفور استفاده می شود؛ در این مطلب به عوارض این روش و چگونگی نحوه انجام این روش پرداخته می شود.

آنژیوگرافی در بیماری های چشم چه کاربردی دارد؟

آنژیوگرافی فلورسئین در حال حاضر یکی از روش های تشخیصی است که در آن از رنگ های بی ضرر فلورسنت استفاده می شود. این روش به خوبی عروق شبکه های چشم را نشان می دهد و پزشک می تواند میزان خونرسانی به عروق شبکیه چشم را به دقت بررسی کند و بیماری های شبکیه چشم را مورد بررسی قرار دهد. همچنین پزشک می تواند از این طریق به خوبی و با زاویه باز از شبکیه به صورت رنگی تصویربرداری کند و تغییرات ایجاد شده در شبکیه را مورد بررسی قرار دهد.
شفافیت تصویربرداری و میدان اندازه گیری که دستگاه آنژیوگرافی فراهم می کند نسبت به بسیاری از روش های تصویربرداری چشم برتری دارد و همین عامل موجب کاربرد گسترده این روش تشخیصی شده است؛ به طوری که امکان تصویربرداری رنگی شبکیه با زاویه ۲۱۰ درجه امکان پذیر می شود.
برخی از مهم ترین کاربردهای آنژیوگرافی چشم عبارتند از:
تشخیص رتینوپاتی دیابتی: بیماری دیابت می تواند روی چشم افراد خصوصاً عروق خونی چشم تاثیر بگذارد و باعث نشت مایع و خون شود و مشکلاتی مانند دید ضعیف، تورم پرده شبکیه، افزایش فشار داخل چشم و نابینایی را به وجود آورد. پزشک از طریق آنژیوگرافی می ‌تواند رتینوپاتی دیابتی را به موقع تشخیص دهد و از نابینایی و ایجاد مشکلات بیشتر در بیمار جلوگیری کند.
تشخیص دژنراسیون ماکولا: این بیماری که با نام AMD شناخته می شود یک مشکل چشمی شایع است که در افراد بالای ۵۰ سال از اصلی‌ترین علل کوری است. در این بیماری لکه زرد چشم آسیب جدی می بیند و دید مرکزی دچار مشکل جدی می شود. لکه زرد حساس ترین نقطه در شبکیه است که در پشت چشم است و از میلیون ها سلول حساس به نور تشکیل شده است به همین سبب تشخیص به موقع این بیماری می‌ تواند فرد را از بسیاری از مشکلات چشمی نجات دهد. چشم پزشک در صورتی که در آنژیوگرافی، عروق خونی نشت دار یا غیر طبیعی مشاهده کند؛ این بیماری را تشخیص می‌دهد و برای درمان آن اقدامات لازم را انجام می دهد.
سایر کاربردهای آنژیوگرافی چشم عبارتند از:
تشخیص تورم و التهاب ماکولا
تشخیص گرفتگی عروق چشم
تشخیص سرطان چشم مانند سرطان ملانوما
تشخیص چروک شدگی و جمع شدگی شبکیه
بررسی عروق خونی مشیمیه

آنژیوگرافی چشم چیست

آنژیوگرافی چشم چگونه انجام می شود؟

تست های تصویربرداری آنژیوگرافی و شبکیه توسط متخصص چشم پزشکی یا اپتومتریست در کلینیک های چشم پزشکی انجام می شود. انجام تست آنژیوگرافی نیم ساعت وقت می برد. مراحل انجام این تست به ترتیب عبارتند از:
تزریق قطره گشاد کننده مردمک در چشم: چشم‌پزشک قطره متسع کننده مردمک را در چشم بیمار تزریق می کند و از او می خواهد بین ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت صبر کند تا قطره به خوبی اثر کند. این قطره ها باعث می شوند که ماهیچه مربوط به دریچه عنبیه و عضله تطبیق دهنده جسم مژگانی نسبت به استیل کولین پاسخ ندهند و مردمک گشاد شود. قطره ها جزو داروهای آنتی کولینرژیک طبقه‌بندی می ‌شوند.
تزریق رنگ در ورید: در آنژیوگرافی چشم از ماده بی خطری به نام فلوروسین استفاده می شود. این رنگ در رگ دست بیمار تزریق می شود. پس از چند ثانیه رنگ تزریق شده به عروق چشمی شبکیه می رسد و باعث درخشان شدن رگ های خونی چشم می شود.
عکس برداری: زمانی که رنگ به صورت کامل وارد عروق خونی شبکیه شد؛ عکس برداری شروع می شود. دوربینی که برای عکسبرداری به کار برده می شود یک نور آبی تیره را به چشمان بیمار می تاباند و باعث می شود؛ رنگ تزریق شده به رنگ سبز فلورسنت مشاهده شود. پزشک با بررسی دقیق عکس های بدست آمده می تواند به مشکلات چشم پی ببرد.
آیا آنژیوگرافی چشم می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد؟
در حالت کلی آنژیوگرافی چشم یک روش ایمن محسوب می شود و عوارض جانبی شدید و طولانی مدتی به دنبال ندارد. عوارض به وجود آمده در آنژیوگرافی چشم موقتی و طبیعی هستند و با انجام یک سری راهکارهای ساده برطرف می‌شوند.
موارد احتیاط: مادران باردار و شیرده قبل از انجام آنژیوگرافی چشم باید به پزشک متخصص چشم وضعیت خود را اعلام کنند زیرا ماده رنگی که در آنژیوگرافی استفاده می شود؛ ممکن است به جنین آسیب جدی برساند. از طرفی ماده رنگی از طریق شیر به کودک منتقل می ‌شود و ممکن است سبب واکنش‌های شدید در کودک شود. به همین علت آنژیوگرافی به مادران باردار و شیرده توصیه نمی‌ شود.
علاوه بر این مشکلات چشمی مانند آب مروارید و آب سیاه و مصرف هر گونه داروی گیاهی، غیر گیاهی و مکمل ها باید به پزشک اطلاع رسانی شود.
عوارض موقتی و زودگذر آنژیوگرافی عبارتند از:
حالت تهوع و استفراغ
خشکی دهان یا افزایش بزاق
بروز واکنش های آلرژیک مانند عطسه، خارش پوست و کهیر
احساس گرما و قرمزی در پوست
نارنجی رنگ شدن ادرار
تار شدن دید به مدت چند دقیقه
حساس شدن چشم به نور به مدت کوتاه
برای رفع حالت تهوع و استفراغ بهتر است افراد چند نفس عمیق بکشند. پزشک برای عدم بروز واکنش های آلرژیک ممکن است داروهای ضدحساسیت و آنتی‌هیستامین تجویز کند. به ندرت ممکن است فرد دچار مشکلات تنفسی شود اما در صورت بروز این مشکلات مصرف داروهای ضد حساسیت آن را برطرف می کند. برای رفع سایر عوارض افراد باید ۲۴ ساعت صبر کنند بعد از ۲۴ ساعت، سایر عوارض خود به خود برطرف می ‌شوند.

آنژیوگرافی چشم چیست

مراجعه به پزشک
آنژیوگرافی چشم یکی از راه های تشخیص بیماری ها و اختلالات چشمی است. در این روش تشخیصی، بعد از تزریق قطره متسع کننده مردمک چشم، پزشک ماده رنگی فلوروسین را به داخل رگ های بیمار تزریق می کند. عروق شبکیه چشم در اثر این ماده رنگی درخشان می شوند و پس از عکسبرداری از آنها میتوان اختلالاتی مانند ورم ماکولا و رتینوپاتی دیابتی را تشخیص داد و با توجه به عارضه و میزان پیشرفت آن بهترین روش درمانی را به کار برد. برای انجام آنژیوگرافی چشم به صورت دقیق می‌توانید به مطب دکتر رضا پورمازار متخصص چشم در تهران مراجعه کنید.