بیماری آنیزوکوریا

آنیزوکوریا به چه نوع بیماری اطلاق می شود؟

ممکن است برخی از افراد بعد از نگاه کردن در آینه متوجه ناهمسانی قطر مردمک های چشمان خود شوند؛ این نوع اختلال تحت عنوان بیماری آنیزوکوریا شناخته می شود. شروع این بیماری در جهان تقریباً ۲۰ درصد است. این بیماری می‌تواند در نوع خفیف و شدید بروز پیدا کند که افراد مبتلا به نوع خفیف ممکن است هیچ وقت متوجه بیماری خود نشوند؛ زیرا اختلاف قطر مردمک های چشم آنها ممکن است چهاردهم میلی متر باشد که با نگاه کردن در آینه مشخص نمی ‌شود و حتماً باید توسط چشم پزشک مورد بررسی قرار بگیرد تا این بیماری تشخیص داده شود. در حالت کلی این بیماری نمی تواند خطر جدی برای افراد داشته باشد اما از آنجا که می تواند نمایانگر مشکلات جدی چشم باشد در پزشکی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. در ادامه مطلب عوامل به وجود آورنده این اختلال و علائم آن بیشتر بررسی می شوند.

آنیزوکوریا در اثر چه عواملی به وجود می آید؟

مردمک چشم حجم نور ورودی به شبکیه را کنترل می کند. عملکرد مردمک و حرکات آن در شرایط نوری مختلف توسط پزشکان ارزیابی می شود. پزشکان از طریق اطلاعات به دست آمده می ‌توانند سلامت شبکیه، عصب بینایی و ماهیچه های عنبیه را بررسی کنند. به عنوان مثال اختلال در ساختار اعصابی که وارد عنبیه می شوند؛ می تواند این بیماری را به وجود آورد. این بیماری می‌ تواند به صورت اکتسابی و مادرزادی وجود داشته باشد؛ در برخی از افراد نیز گاهی اوقات این بیماری بروز پیدا می‌ کند که علت آن می‌تواند بیماری‌های زمینه‌ای مغز و اعصاب باشد.
اگر این بیماری از نوع خفیف باشد یعنی اختلاف اندازه دو مردمک چشم کمتر از یک میلیمتر باشد؛ علت آن نمی‌تواند تروما یا بیماری‌های زمینه‌ای دیگر باشد. در این مواقع آنیزوکوریا تحت عنوان خوش‌خیم یا فیزیولوژیکی خوانده می ‌شود و علت های طبیعی مانند تغییر نور محیط و واکنش چشم به تغییر نور می‌تواند این مورد را پیش آورده باشد.
درصورتی که آنیزوکوریا از نوع شدید باشد دیگر طبیعی قلمداد نمی شود و عوامل مختلفی می توانند در بروز آن نقش داشته باشند؛ برخی از مهم ترین علت های ایجاد آنیزوکوریای شدید عبارتند از:
وارد شدن ضربه به چشم: ممکن است وارد شدن ضربه به یک چشم سبب شود که قطر مردمک یک چشم نسبت به چشم دیگر بزرگتر شود و این اختلال را به وجود آورد.
سندروم آدی: این سندروم که تحت عنوان هولمز- آدی خوانده می ‌شود ممکن است باعث بزرگتر شدن مردمک یک چشم نسبت به چشم دیگر شود. علت این سندروم ایدیوپاتیک یا ناشناخته است و در برخی از مواقع در اثر کمبود جریان خون خود را نشان می دهد.
سندروم هورنر: این سندروم می تواند به صورت مادرزادی نیز اتفاق بیفتد. در این بیماری مردمک یکی از چشم ها نسبت به چشم دیگر کوچک تر می شود. علت این بیماری می تواند مربوط به تحت فشار قرار گرفتن اعصاب اطراف چشم باشد.
سایر عوامل این بیماری عبارتند از:
آسیب مغزی و وارد شدن آسیب به سر
ایریت یا تورم اطراف مردمک چشم
ایجاد فشار روی اعصاب کنترل کننده حرکات چشم
بیماری چشم دیوید بویی
آنوریسم مغزی
عفونت مغز یا مننژیت
تومور مغزی
خونریزی مغزی
عوارض برخی از داروها مانند در داروهای درمان گلوکوم
یووئیت قدامی یا التهاب عنبیه

بیماری آنیزوکوریا

از روی چه علائمی می توان آنیزوکوریا را تشخیص داد؟

آشنایی با علائم اولیه Anisocoria می تواند بسیار با اهمیت باشد زیرا افراد به محض مشاهده علائم بیماری می توانند به پزشک مراجعه کنند و اقدامات لازم را برای درمان انجام دهند. با توجه به اینکه عوامل مختلفی می توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند؛ Anisocoria باتوجه به علت به وجود آورنده می تواند علائم مختلفی را از خود نشان دهد. در برخی از مواقع این علائم به علائم چشمی محدود می شود اما در برخی دیگر از مواقع گرفتگی و اسپاسم عضلات گردن، سردرد و حالت تهوع نیز مشاهده می ‌شود.
برخی از رایج ترین علائم این بیماری عبارتند از:
کاهش قدرت بینایی
تار مشاهده کردن اجسام
پیدا کردن دید دوتایی
احساس سردرد
حالت تهوع
احساس گرفتگی در عضلات گردن
احساس درد در چشم
حساسیت چشم نسبت به نور
اگر افراد با این علائم به پزشک مراجعه کنند پزشک برای تشخیص علت اصلی بروز این علائم از روش های تشخیصی مختلف استفاده می کند. روش های تشخیص که پزشک آنها را به کار می برد می‌تواند به ریشه‌یابی آنیزوکوریا منجر شود؛ ریشه یابی Anisocoria اولین و مهمترین قدم برای درمان این بیماری است. برخی از مهمترین روش های تشخیصی عبارتند از:
• آزمایش خون کامل
• پانکسیون کمر
• سی تی اسکن
• ‏mri
• ایکس ری
• افتالموسکوپی

آیا راهی برای درمان این اختلال وجود دارد؟

از آنجا که عوامل مختلفی می توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند؛ به همین سبب روش‌های درمانی این بیماری نیز می ‌توانند؛ متفاوت و متنوع باشند. برای برطرف کردن برخی از علت ها ممکن است چشم پزشک بیمار را به متخصصان دیگر مانند نورولوژیست ها ارجاع دهند. برخی از روش های درمانی Anisocoria باتوجه به علت اصلی عبارتند از:
روش های جراحی: در صورتی که بیمار در اثر تومور های مغزی به آنیزوکوریا مبتلا شده باشد ممکن است پزشک از روش های جراحی استفاده کند. حذف تومورهای مغزی خود به خود باعث درمان آنیزوکوریا می شود. برای درمان این بیماری باید به فوق تخصص جراحی مغز و اعصاب مراجعه کرد.
رادیوتراپی و شیمی درمانی: ممکن است برای تومورهای مغزی روش‌های جراحی به کار نرود و از روش‌ های دیگری مانند رادیوتراپی و شیمی درمانی استفاده شود. به عنوان مثال برای حذف تومورهای مغزی کوچک این روش به کار برده می شود. بعد از حذف تومور از طریق شیمی درمانی این بیماری خود به خود درمان می شود.
درمان با دارو: اگر علت آنیزوکوریا التهاب عنبیه باشد ممکن است پزشک داروهای آنتی بیوتیک یا ضد ویروسی تجویز کند و از این طریق، این بیماری را درمان کند.

بیماری آنیزوکوریا

مراجعه به پزشک
آنیزوکوریا به معنی عدم همسان بودن قطر مردمک های چشم است. در این بیماری یکی از مردمک های چشم نسبت به دیگری کوچکتر یا بزرگتر از حد معمول می شود. علت های مختلفی مانند وارد شدن آسیب به چشم، وارد شدن آسیب به سر، تومور مغزی، آنوریسم مغزی، یووئیت قدامی، سندروم هورنر، اختلالات عصبی، مردمک تونیک و عوارض برخی از داروها مانند پیلوکارپین سبب ایجاد این بیماری می شوند. متخصص چشم با بررسی و ریشه یابی علت این بیماری اقدام به درمان می کند. برای درمان این بیماری می توانید به مطب دکتر رضا پورمازار متخصص چشم در تهران مراجعه کنید.