بیماری کور رنگی

کور رنگی چه نوع بیماری چشمی است؟

بیماری کور رنگی یکی از اختلالات بینایی است که می ‌تواند جنبه ژنتیکی و وراثتی داشته باشد. شیمیدان بریتانیایی جان دالتون برای اولین بار این بیماری را معرفی کرد به همین سبب این اختلال به نام دالتونیسم نیز شهرت دارد. سلول های مخروطی موجود در شبکیه چشم که دارای رنگدانه هستند و وظیفه تشخیص رنگ ها از یکدیگر را برعهده دارند در این بیماری دچار اختلال می شوند. تشخیص این اختلال در افراد چندان سخت نیست و از طریق آزمایش های ساده‌ای همانند آزمایش ایشیهارا قابل تشخیص است. در ادامه مطلب علت های اساسی این بیماری و راه های درمان آن ذکر می شود.

افراد چگونه به بیماری کور رنگی مبتلا می شوند؟

برخی افراد گمان می کنند که صرفاً زمینه های ژنتیکی می تواند در بروز کور رنگی دخیل باشد درحالی که این بیماری می ‌تواند اکتسابی باشد و در اثر عوامل گوناگونی مانند افزایش سن و وارد شدن آسیب به عصب های چشم به وجود بیاید. کور رنگی اکتسابی می‌تواند در یک چشم رخ دهد و به مرور زمان دو چشم فرد را درگیر کند.
مهمترین عوامل بیماری کور رنگی عبارتند از:
عوامل ژنتیکی: بیماری کور رنگی یک بیماری ژنتیکی وابسته به کروموزوم ایکس مغلوب است و در اغلب موارد از مادر به فرزند منتقل می شود. از آنجا که مردان یک کروموزوم x دارند احتمال ایجاد این بیماری در مردان بیشتر از زنان است. به همین سبب جمعیت مردان مبتلا به کور رنگی بیشتر از زنان است؛ زیرا زنان یک کروموزوم ایکس اضافه دارند که می ‌تواند از بیان شدن ژن های معیوب جلوگیری کند.
بیماری پارکینسون: بیماری پارکینسون یک مشکل پیشرونده است که عصب های مختلف بدن مانند عصب های بینایی در آن درگیر می شوند.
آب مروارید: در بیماری آب مروارید، عدسی چشم کدر می شود؛ در نتیجه افراد مبتلا رنگ ها را با شفافیت و وضوح کامل مشاهده نمی کنند. بعد از درمان آب مروراید دید رنگی به حالت اول باز می گردد.
تیاگابین: تیاگابین یک داروی ضد تشنج است که یکی از عوارض آن کور رنگی است. افراد تا ۴۱ درصد در دید رنگ دچار مشکل می‌ شوند که پس از مدتی این اختلال در آنها برطرف می ‌شود.
سندروم کالمن: در سندروم کالمن غده هیپوفیز دچار مشکل می شود که در پی آن ممکن است فرد به کور رنگی نیز مبتلا شود.
نوروپاتی اپتیک ارثی لبر: این مشکل عصبی یکی از بیماری های ارثی در مردان است که می ‌تواند سبب کور رنگی سبز و قرمز در افراد شود.

بیماری کور رنگی

بیماری کوررنگی به چند نوع تقسیم بندی می شود؟

برخی از افراد به اشتباه گمان می کنند که افرادی که مبتلا به کور رنگی هستند تمامی رنگ ها را خاکستری می بینند و قدرت تشخیص هیچ رنگی را ندارند و در حالی که کور رنگی به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود و نوع سلول های مخروطی آسیب دیده نوع بیماری را تعیین می کنند.
انواع بیماری کور رنگی عبارتند از:
تک رنگ بینی: تک رنگ بینی شدیدترین نوع بیماری کور رنگی است که در آن تمامی سلول های مخروطی و رنگدانه های آنها دچار اختلال شده اند. فرد بیمار تمامی اشیا را به یک رنگ که خاکستری است؛ می بیند.
دو رنگ بینی: دو رنگ بینی زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از سه سلول مخروطی شبکیه فاقد رنگدانه باشد. دو رنگ بینی شامل سرخ کوری، سبز کوری و آبی کوری است. در سرخ کوری فرد توانایی تشخیص رنگ قرمز و در آبی کوری توانایی تشخیص رنگ آبی و در سبز کوری توانایی تشخیص رنگ سبز را ندارد.
سه رنگ بینی: در کور رنگی از نوع سه رنگ بیرونی، سلول‌های مخروطی شبکیه دارای رنگدانه هستند اما رنگدانه های موجود در آن ها نسبت به رنگ ها حساسیت کمتری دارند. سرخ دشوار بینی، سبز دشوار بینی و آبی دشوار بینی از انواع این نوع کور رنگی هستند. رنگدانه های سلول های مخروطی در این بیماران یا دچار اختلال در عملکرد شده است یا غیر عادی هستند یا محدود شده‌اند.

چه راهکارهایی توسط چشم پزشکان برای درمان کور رنگی پیشنهاد می شود؟

برای درمان کوررنگی باید نزد متخصص چشم مراجعه کرد. متخصص چشم در ابتدا با روش هایی مانند آنومالوسکوپ کور رنگی و بد رنگ بینی را تشخیص می دهد و نوع آن را مشخص می‌کند. سپس با توجه به نوع بد رنگ بینی روش های مختلفی را برای درمان انتخاب می‌کند.
رایج ترین روش های درمان کوررنگی عبارتند از:
تجویز عینک های مخصوص: در صورتی که افراد به کور رنگی خفیف مبتلا شده باشند پزشک عینک را تجویز می‌ کند که با ایجاد کنتراست بهتر به افراد کمک کنند تا بتوانند رنگ ها را بهتر ببینند. عینک تا زمانی که روی چشم باشد می تواند کور رنگی را برطرف کند. مواد معدنی خاص موجود در ساختار این عینک ها سبب جذب فیلتر امواج قرمز و سبز می شود و شخص می تواند رنگ ها را تشخیص دهد.
تجویز لنز: لنزهایی که برای درمان کور رنگی تجویز می شوند کاربردی شبیه به عینک ها دارند. لنز ها جزو لنز های تماسی قرار می‌گیرند و در ساختار آنها ماده‌ای به نام رودامین استفاده می‌شود. لنزها با جذب طول موج های خاص باعث تشخیص رنگ در افراد می شود.
ژن درمانی: ژن درمانی نوین ترین روش درمان کور رنگی است که فعلا در مرحله تحقیقات قرار دارد امید است که در آینده ای نه چندان دور به عنوان روش قطعی برای درمان کور رنگی به کار گرفته شود. این روش به کمک متخصصان ژنتیک انجام می شود.

بیماری کور رنگی

مراجعه به پزشک
بیماری کور رنگی یکی از اختلالات چشمی است که در اغلب موارد به صورت ژنتیکی بروز پیدا می کند. کور رنگی در انواع تک رنگ بینی، دو رنگ بینی و سه رنگ بینی بروز پیدا می کند. تعداد سلول های مخروطی که فاقد سلول های رنگدانه ای هستند نوع این بیماری را تعیین می‌کنند. متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و پزشکان تنها از طریق تجویز عینک و لنز می ‌توانند به این بیماران کمک کنند. برای درمان این بیماری می توانید به مطب دکتر رضا پورمازار متخصص چشم در تهران مراجعه کنید.