تنگی مردمک چشم

تنگی مردمک چشم چیست؟

مردمک چشم در حالت نرمال با توجه به میزان نور محیط تغییر اندازه می دهد. تنگی مردمک چشم که در اصطلاح پزشکی تحت عنوان میوزیس از آن یاد می ‌شود؛ نوعی اختلال محسوب می‌ شود که در آن مردمک چشم بیش از حالت عادی منقبض و کوچک می شود. وظیفه مردمک تنظیم نور وارد شده به چشم است که در حالت تاریکی گشاد می شود تا نور بیشتری را وارد چشم کند و در نور روشن و زیاد تنگ می شود و از ورود نور بیش از حد به چشم جلوگیری می کند؛ این مکانیسم به ظاهر ساده از بسیاری بیماری‌های چشم مانند عیوب انکساری جلوگیری می کند. در ادامه مطلب به علل ایجاد این عارضه بیشتر پرداخته می ‌شود.

چه مواردی سبب ایجاد تنگی مردمک چشم می شوند؟

عواملی که سبب وجود تنگی مردمک چشم می شوند؛ می توانند به موارد مختلفی مانند سبک زندگی، شغل فرد و وضعیت سلامتی فرد وابسته باشند. مهمترین دلایل ایجاد تنگی مردمک در چشم عبارتند از:
مصرف مواد مخدر: مصرف برخی از مواد مخدر مانند تریاک و هروئین با گذشت زمان می تواند باعث تنگ شدن مردمک چشم شود. مصرف برخی از داروها که حاوی مورفین و کدئین هستند و به عنوان داروهای مخدر یا نارکوتیک های تجویزی از آنها یاد می شود؛ می توانند عوارضی مانند تنگ شدن مردمک چشم را به دنبال داشته باشند. داروهایی مانند متادون که برای افراد در حال ترک تجویز می شود؛ انواع هیدروکودون ها و اکسی کودون ها نیز می توانند این عارضه را به دنبال داشته باشند.
داروی درمان هیپر تانسیون: داروهایی که برای درمان فشار خون بالا تجویز می شوند مانند کلونیدین می‌توانند عوارضی چون تنگی مردمک چشم را به دنبال داشته باشند. در این گونه مواقع پزشک متخصص داروهایی با عوارض کمتر را جایگزین می کند.
سندروم هورنر: ایجاد صدمه یا ایجاد تومور در بخش مرکزی مغز باعث ایجاد اختلال نادری به نام سندروم هورنر می‌شود. در این اختلال، عصب سمپاتیک آسیب می بیند و در پی آن میوزیس رخ می دهد.
قرار گرفتن در معرض آفت کش ها: مسمومیت با ارگانوفسفات ها یا آفت کش ها می تواند عارضه ای به نام میوزیس را به وجود آورد.

آیا بین التهاب چشم و تنگی مردمک چشم ارتباطی وجود دارد؟

التهاب چشم می تواند در اثر عوامل مختلفی مانند انواع جراحت ها و حمله انواع میکروارگانیسم ها به بدن ایجاد شود. التهاب چشم انواع مختلفی دارد که یکی از انواع آن، یووئیت قدامی چشم است. در این نوع التهاب عنبیه چشم و جسم مژگانی دچار عفونت، التهاب و قرمزی می شوند.
از جمله عوامل ایجاد کننده این نوع التهاب عبارتند از:
• قرار گرفتن در معرض سموم آفت کش
• برخورد اسید به چشم
• بیماری های التهابی مانند بیماری ریوی
• بیماری های عفونی
• بیماری های پوستی با منشاء میکروبی
• بیماری های روماتیسمی
این نوع التهاب چشم با علامت های مختلف خود را بروز می دهد که عبارتند از:
تاری دید
درد چشم
خشکی چشم
حساسیت به نور
تنگی مردمک چشم
میوزیس یکی از علائم مهم التهاب چشم است؛ به همین سبب می ‌توان گفت که میوزیس و التهاب چشم با یکدیگر در ارتباط هستند.

آیا ضربه خوردن به سر می تواند باعث تنگی غیر طبیعی مردمک چشم شود؟

وارد شدن ضربه به سر و آسیب دیدگی مغز می ‌تواند با میوزیس در ارتباط باشد؛ به صورت کلی وارد شدن آسیب به سیستم عصبی مرکزی می‌تواند باعث ایجاد تغییر در اندازه مردمک چشم شود. در برخی اوقات آسیب دیدگی سر با تنگ شدن مردمک و در برخی اوقات با گشاد شدن مردمک بروز پیدا می کند. در برخی از مواقع آسیب دیدگی به سر می تواند باعث خونریزی پل مغزی شود. پل مغزی شامل اجزای زیر است:
• تالاموس
• مخچه
• پل مغزی
• پوتامن
• کپسول داخلی مجاور پوتامن
هرگاه آسیب به سر سبب خونریزی در نواحی مربوط به پل مغز شود تنگی مردمک مشاهده می شود. فشار خون می تواند یکی از دلایل خونریزی پل مغزی باشد؛ با این حساب می ‌توان گفت علاوه بر آسیب به سر فشار خون به صورت غیر مستقیم با میوزیس در ارتباط است.
پس از وارد شدن ضربه به سر و تنگ شدن مردمک مراجعه سریع به متخصص و انجام فوریت های پزشکی اهمیت پیدا می کند.

چه روش های درمانی برای تنگی مردمک چشم وجود دارد؟

برای درمان تنگی مردمک چشم، متخصص در ابتدا یک شرح حال از بیمار می گیرد و علت به وجود آمدن چنین عارضه‌ای را جویا می شود. باتوجه به علائمی که همراه با میوزیس بروز پیدا می کند و با توجه به علت ریشه ای، روش های مختلفی برای درمان به کار گرفته می شود. مراجعه زودهنگام به پزشک متخصص از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا برخی اوقات میوزیس نشانه ای از یک اختلال زمینه‌ای پزشکی است که می تواند برای فرد تهدید کننده باشد. روش های درمان تنگی مردمک چشم با منشاء مسمومیت با آفت کش ها و مواد اسیدی عبارتند از:
• تجویز داروهای آرامبخش
• استفاده از ونتیلاتور یا دستگاه های کمک تنفسی
• تجویز آنتی دوت ها در صورت امکان
درمان میوزیس با منشاء التهاب چشمی عبارتند از:
تجویز قطره های چشمی گشاد کننده مردمک
تجویز داروهای کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب
تجویز داروهای آنتی بیوتیک و آنتی ویروس با توجه به نوع میکروارگانیسم ایجاد کننده عفونت
در صورتی که تنگی مردمک‌ چشم در پی آسیب مغزی به وجود آمده باشد چشم پزشک، بیمار را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می دهد. آسیب در قسمت هیپوتالاموس، ساقه مغزی نخاعی گردنی، تنه سمپاتیک گردنی و درون کاسه سر می ‌تواند باعث ایجاد تنگی در مردمک چشم شود.

نتیجه گیری
تنگی مردمک‌ چشم که با نام میوزیس نیز خوانده می شود؛ یکی از اختلالات مربوط به مردمک چشم است که در پی مصرف مواد مخدر مانند تریاک و هروئین، مسمومیت با آفت کش ها و مواد آلی فسفر دار، التهاب چشم و سندروم هورنر به وجود می آید. برای درمان این عارضه می توانید به مطب دکتر رضا پورمازار متخصص چشم پزشک در تهران مراجعه کنید. دکتر پورمازار با بررسی‌های ریشه‌ای اقدام به درمان این بیماری متناسب با علت و شدت می کند.