تیک عصبی چشم چیست؟

تیک عصبی نوعی اختلال رایج است که به دلیل حرکت سریع، مکرر، غیرارادی و غیرطبیعی ماهیچه های مختلف بدن بروز پیدا می کند. یکی از این موارد تیک عصبی محدوده چشم یا پرش پلک است که از اختلال در عملکرد ماهیچه های پلک ناشی می شود. اما چه عواملی در بروز تیک عصبی یا پرش چشم نقش دارند؟ این اختلال با چه علائمی شناخته می شود؟ آیا خطر جدی مبتلایان را تهدید می کند؟ نحوه درمان عارضه مذکور چگونه است؟ ما در این مقاله به بررسی «تیک عصبی چشم» پرداخته ایم. برای یافتن پاسخ این سؤالات و موارد بیشتر ما را تا پایان مقاله همراهی کنید.

تیک عصبی چشم چیست و چه علائمی دارد؟

تیک عصبی ناشی از اختلال در عملکرد ماهیچه های مختلف بدن است. درنتیجه حرکات یا صداهای غیرطبیعی و غیرارادی در بخش‌های مختلف بدن مشاهده می شود. این موضوع تحت عنوان تیک شناخته می شود؛ به عنوان مثال می توان به گرفتگی ماهیچه های گردن، چشم و … اشاره کرد. تیک عصبی چشم (eye twitching) به صورت پرش پلک یا چشمک زدن غیرطبیعی و غیرارادی بروز پیدا می یابد. دلیل این موضوع تحریک ماهیچه های پلک است.

این عارضه در اکثر موارد بینایی را تحت تأثیر قرار نمی دهد. اما در صورت شدت یافتن به دلیل افتادن پلک روی چشم، بینایی نیز دچار مشکل می شود. عارضه مذکور در اصطلاح پزشکی مایوکیمیا (myokymia) نام دارد. این نام مختص گرفتگی و انقباض خفیف ماهیچه پلک است. موارد شدید تحت عنوان بلفارواسپاسم شهرت دارد. تیک عصبی چشم محدودیت سنی و جنسیتی ندارد. اما در قشر سالمندان و زنان بیشتر به چشم می خورد. تیک عصبی یا پرش پلک چشم به صورت بلفارواسپاسم خوش خیم و اسپاسم نیمه صورت بروز پیدا می کند.

تیک عصبی چشم چیست

بلفارواسپاسم خوش خیم

بلفارواسپاسم خوش خیم نوعی بیماری نادر عصبی است که با گرفتگی عضلات پلک بروز پیدا می کند. علامت شاخص این بیماری پرش خفیف پلک است که در صورت عدم درمان شدت می یابد. سایر علائم این عارضه شامل چشمک زدن های متوالی، اسپاسم سایر عضلات صورت و گرفتگی های طولانی مدت است. همچنین در صورت گرفتگی عضلات هر دو چشم می توان نسبت به بروز این بیماری اطمینان حاصل کرد. به عقیده محققان، ژنتیک و عوامل محیطی در بروز این عارضه نقش دارند.

اسپاسم نیمه صورت

گاهی اوقات گرفتگی از ماهیچه های پلک یک طرف صورت آغاز شده و به ‌تدریج سایر عضلات آن بخش را درگیر می کند. درنتیجه فرد دچار گرفتگی و ضعف عضلات در محدوده چشم، گردن، فک، دهان و … می شود. این اختلال اسپاسم نیمه صورت نام دارد. شنیدن صدا از گوش محدود درگیر از دیگر علائم اسپاسم نیمه صورت است. علائم این عارضه از چند روز تا چند ماه ماندگاری داشته و با گذشت زمان شدت پیدا می کنند. به عقیده محققان دلیل بروز این اختلال اعمال فشار به عصب صورت از سوی عروق خونی است.

علائم تیک عصبی چشم

وضعیت، شدت و میزان ماندگاری علائم در همه افراد یکسان نیست. بلکه به اشکال مختلف و در درجات خفیف تا شدید بروز می یابد؛ مثلاً بعضی افراد دچار تیک در یک چشم خود شده و بعضی دیگران را در هر دو چشم خود تجربه می کنند. معمولاً پیش از بروز تیک عصبی چشم فرد دچار سوزش چشم می شود. حساسیت به نور، خشکی چشم، گرفتگی عضلات صورت و چشمک زدن های متوالی و از دیگر علائم تیک یا پرش پلک چشم بشمار می روند. البته این علائم در زمان خوابیدن یا تمرکز کردن روی کاری خاص تخفیف می یابند.

علت تیک عصبی چشم

عوامل مختلفی در بروز پرش چشم نقش دارند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آلودگی هوا
• خستگی شدید
• استعمال دخانیات
• آسیب دیدگی سر
• زیاد بودن شدت نور
• مصرف مشروبات الکلی
• مصرف بیش از اندازه کافئین
• استرس، اضطراب و فشار عصبی
• ابتلا به بعضی بیماری های عصبی یا مغزی
• مصرف بعضی داروها خصوصاً داروهایی اختلالات روحی و روانی
• ابتلا به بعضی بیماری های چشمی از قبیل بلفاریت (التهاب پلک)، خشکی چشم، خراش قرنیه، یووئیت (التهاب بافت یوه چشم) و …

تیک عصبی چشم چیست

آیا تیک عصبی چشم خطرناک است؟

در بسیاری از موارد پرش پلک چشم ناشی از خستگی و سبک نامناسب زندگی است و به صورت موقت بروز پیدا می کند. در این شرایط با داشتن یک استراحت کوتاه، تغییر محیط یا بهبود شیوه زندگی می توان این عارضه را برطرف کرد. اما در صورت بهبود نیافتن وضعیت چشم و حتی شدت یافتن علائم مراجعه به پزشک ضرورت می یابد. زیرا گاهی اوقات تیک عصبی پیشرونده چشم نشانه ابتلا به یک اختلال مغزی یا عصبی است. مهم ترین اختلالات عصبی و مغزی که با این علامت بروز پیدا می‌کنند عبارتند از:

• فلج بلز فلج شدن عصب یک طرف صورت (عصب هفتم مغزی)
• پارکینسون (لرزش عضلات در حالت استراحت و کندی حرکات)
• بیماری تیک یا سندرم تورت (انجام غیرارادی حرکات و صداهای تکراری)
• دیستونی (اسپاسم غیرارادی و مداوم عضلات مختلف بدن از قبیل گردن، صورت و …)

نحوه تشخیص و درمان تیک عصبی چشم

پزشک برای تشخیص عامل ایجاد کننده تیک عصبی، سابقه پزشکی و علائم بالینی بیمار را بررسی می کند. علاوه بر این، معاینه چشم و بررسی وضعیت سیستم عصبی و مغزی بسته به شرایط بیمار مورد نیاز است. پزشک متخصص برای درمان بیماری پرش پلک از روش های مختلفی بهره می گیرد. داروهای خوراکی و تزریقی متداول ترین روش های درمانی مورد استفاده هستند. در حال ‌حاضر تزریق بوتاکس به عنوان مؤثرترین شیوه درمانی شناخته می شود.

مواد بوتاکس عضلات درگیر را فلج و گرفتگی آنها جلوگیری می کند. البته ماندگاری آثار بوتاکس بر ماهیچه های پلک نهایتاً تا ۳ ماه است و باید به صورت دوره ای تزریق شود. در صورت عدم دریافت نتیجه مطلوب از داروهای خوراکی و تزریقی عمل جراحی مورد استفاده قرار می گیرد. افراد دچار اختلال بینایی به دلیل افتادن ماهیچه پلک بیشتر به این روش نیاز پیدا می کنند. عمل جراحی به شیوه های مختلف انجام می شود؛ به عنوان مثال در یکی از این روش ها قرار دادن الکترود در مغز برای ایجاد تحریک عمیق در دستور کار قرار می گیرد.

تیک عصبی چشم چیست

سخن پایانی

ما در این مقاله به بررسی یکی از رایج ترین اختلالات ناحیه چشم تحت عنوان تیک عصبی چشم پرداختیم. عوامل مختلفی در بروز این عارضه نقش دارند که ازجمله آنها می توان به استرس، خستگی، خشکی چشم و تغذیه نامناسب اشاره کرد. مصرف بعضی داروها یا ابتلا به برخی بیماری ها نیز موجب بروز این عارضه می شوند. اگرچه در بسیاری از موارد عارضه مذکور خطرناک قلمداد نشده و خود به خود درمان می شود. اما امکان شدت یافتن، طولانی شدن علائم یا درگیر شدن سایر ماهیچه های صورت وجود دارد. در این شرایط باید مراجعه به پزشک و پیگیری درمان در دستور کار قرار گیرد. در صورتی که دارای علائم تیک عصبی چشم هستید می توانید به صورت حضوری به مطب دکتر پورمازار دکتر چشم پزشکی و جراح و متخصص بلفاروپلاستی، لیزیک و لازک چشم، کاتاراکت (آب مروارید) و عمل زیبایی پلک در تهران مراجعه کنید.