رتینوپاتی دیابتی

رتینوپاتی دیابتی

رتینوپاتی دیابتی یکی از مشکلات چشمی شایع در افراد مبتلا به دیابت است. در این وضعیت، عروقی که خون به شبکیه چشم را می رسانند، تحت تأثیر دیابت آسیب می بینند. شبکیه، بافتی حساس و مهم در پشت چشم است که کره چشم را پوشش می دهد. این مشکل به طور ابتدایی بدون نمایان شدن علائم خاص ممکن است شروع شود. اما در مراحل پیشرفته، ممکن است منجر به کاهش بینایی و حتی نابینایی کامل شود. به همین دلیل، در صورت داشتن دیابت، بسیار مهم است که به این مشکل آگاه باشید و اقدامات لازم برای پیشگیری از آن را انجام دهید.

رتینوپاتی دیابتی چیست؟

رتینوپاتی دیابتی یک عارضه مشترک در افراد مبتلا به دیابت است که ناشی از تغییراتی است که در عروق خونی چشم رخ می دهد. این تغییرات می توانند به تدریج باعث نشت خون از عروق چشمی شوند یا به رشد غیرطبیعی شاخه های عروق بینایی منتهی شوند. این واقعه به عملکرد شبکیه، لایه حساس و مهمی که پشت چشم وظیفه ارسال تصاویر به مغز را دارد، آسیب می زند. در نتیجه، تصاویری که به مغز منتقل می شوند، تار یا معوج می شوند.

رتینوپاتی دیابتی

رتینوپاتی دیابتی از عوامل اصلی کاهش دید و حتی کوری در افراد مبتلا به دیابت است. افرادی که دیابت ندرمان شده دارند، با احتمال ۲۵ برابر بیشتری به خطر کوری جدی از این عارضه دچار می شوند نسبت به افراد عادی.
زمان طولانی تر بودن بیماری دیابت نیز احتمال ابتلا به رتینوپاتی دیابتی را افزایش می دهد. حدود ۸۰ درصد افرادی که حداقل ۱۵ سال دیابت دارند، علائمی از صدمه به عروق شبکیه چشم خود را تجربه کرده اند. افرادی که دیابت نوع یک (دیابت جوانان) دارند، در سنین کمتر نیز با ابتلا به رتینوپاتی دیابتی مواجه می شوند.
مهم است بدانید که امروزه با توسعه فناوری تشخیصی و بهبود در روش های درمانی، بیشتر بیماران مبتلا به دیابت می توانند از مشکلات جدی کاهش دید جلوگیری کنند. اما این امر به مراجعه به چشم پزشک و تشخیص به موقع و درمان مناسب نیاز دارد.

انواع رتینوپاتی دیابتی

رتینوپاتی دیابتی انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر می شود:

• رتینوپاتی زمینه ای

رتینوپاتی زمینه ای مرحله اول رتینوپاتی دیابتی است. در این مرحله، عروق نازک شبکیه دچار آسیب می شوند و مایع یا خون از آنها نشت می کند. این نشت مایع باعث تورم پرده شبکیه می شود و گاهاً رسوباتی به نام “اگزودا” ایجاد می کند. اگرچه این مرحله به طور معمول بر دید تأثیری نمی گذارد، اما ممکن است در مراحل بعدی به شدت ترین مراحل رتینوپاتی دیابتی منجر شود و باعث کاهش دید شود. به همین دلیل، “رتینوپاتی زمینه ای” یک نشانه هشداردهنده است.

• رتینوپاتی پرولیفراتیو (تکثیری)

این حالت زمانی رخ می دهد که عروق جدید و غیرطبیعی روی سطح شبکیه رشد می کنند. این پدیده به نام “نئوواسکولاریزاسیون” نیز شناخته می شود. این عروق جدید دارای دیواره های ضعیف تر و شکننده تری هستند، بنابراین ممکن است منجر به خونریزی شوند. خونی که نشت می کند باعث کدر شدن زجاجیه (جلد ژله ای مرکزی چشم) می شود و تأثیر مخربی بر دید دارد. این وضعیت می تواند منجر به کاهش دید شدید و حتی کوری شود. عروق خونی غیرطبیعی همچنین ممکن است در اطراف مردمک و روی عنبیه (قسمت رنگی چشم) رشد کنند و با افزایش فشار داخل چشم، منجر به ایجاد گلوکوم (آب سیاه) شوند.

مراحل مختلف رتینوپاتی دیابتی چگونه است؟

• رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو خفیف

در مراحل اولیه رتینوپاتی دیابتی، عروق کوچک چشم تحت تأثیر تغییرات دیابتی قرار می گیرند و مناطق کوچکی از شبکیه ممکن است متورم شوند. این مناطق به نام میکروآنوریسم شناخته می شوند. مایعات ممکن است از این مناطق به داخل شبکیه نشت کنند.

• رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو متوسط

با پیشرفت بیماری، عروقی که وظیفه نگه داشتن سلامتی شبکیه را دارند، متورم و تغییر شکل می کنند. این عروق قادر به تأمین خون به شبکیه نیستند، که باعث مشکلات بینایی می شود. این تغییرات در نهایت می توانند به ادم ماکولار دیابتی (DME) منجر شوند، که باعث تورم بخشی از چشم به نام ماکولا می شود.

• رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو شدید

در مرحله سوم، تعداد زیادی از عروق خونی مسدود می شوند و از تأمین خون به شبکیه عاجز می شوند. در مناطقی که خونرسانی ضعیف دارند، پروتئین هایی به نام “فاکتور رشد” تولید می شوند، که به شبکیه پیغام می دهند که عروق خونی جدید را ایجاد کند.

• رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو

این مرحله پیشرفته ترین مرحله از رتینوپاتی دیابتی است. در این مرحله، عروق خونی زیادی در ناحیه شبکیه رشد می کنند و بیشتر از سایرین احتمال دارد که خونریزی و نشت داشته باشند. این خونریزی ها منجر به تشکیل بافت اسکاری در چشم می شوند. در نهایت، این مرحله می تواند به جدا شدن شبکیه از بافت زیرین خود و نابینایی منجر شود.

درمان رتینوپاتی دیابتی چگونه است؟

برای درمان رتینوپاتی دیابتی، چشم پزشک موارد زیر را در نظر می گیرد:
• جراحی لیزر رتین: در این روش، از یک اشعه قوی لیزر برای ترمیم صدمات رتینوپاتی دیابتی استفاده می شود. تابش لیزر به رگ های نشت کننده اعمال می شود و تورم مرکز دید را کاهش می دهد. در موارد رشد زیاد رگ های خونی غیرطبیعی، لیزر به مناطق کناری پرده شبکیه هدایت می شود. این روش می تواند رشد رگ های خونی غیرطبیعی را کنترل کند و شبکیه را به پشت چشم متصل کند.
• کرایوتراپی (سرد کردن): اگر زجاجیه به دلیل حضور خون کدر شده باشد، جراحی لیزری انجام نمی شود. در این حالت، کرایوتراپی یا سرد کردن شبکیه می تواند در کمک به کاهش رگ های خونی غیرطبیعی مؤثر باشد.
• ویترکتومی (برداشتن زجاجیه): در مراحل پیشرفته تر رتینوپاتی دیابتی، ممکن است چشم پزشک پیشنهاد ویترکتومی را دهد. در این جراحی میکروسکوپی، زجاجیه پر از خون برداشته می شود و با یک ماده شفاف جایگزین می شود. حدود 70 درصد از بیماران پس از این جراحی بهبودی دید تجربه می کنند.
در مواردی که رتینوپاتی دیابتی در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، ممکن است نیازی به درمان نباشد، اما باید به مراقبت های منظم از چشم پرداخته شود. از طرفی، در مراحل پیشرفته تر بیماری، اقدامات درمانی از جمله جراحی می تواند به مرور تغییرات و صدمات ناشی از رتینوپاتی دیابتی را متوقف کند یا در صورت امکان بهبود دید فراهم کند.

برای پیشگیری از رتیوپاتی دیابتی باید چه کرد؟

برای پیشگیری از ابتلا به رتینوپاتی دیابتی و کاهش احتمال تضرر چشمی در افراد دیابتی، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
• کنترل بیماری دیابت: دنباله مراقبت های پزشکی و تجویز شده را رعایت کنید، رژیم غذایی سالم را رعایت کنید و قندهای خونتان را در محدوده مطلوب نگه دارید و ورزش منظم را به روزمرگی تان اضافه کنید.
• کنترل فشار خون و کلسترول: دفعات منظمی فشار خون و سطح کلسترول خون خود را چک کنید و آنها را در محدوده نرمال نگه دارید.
• ترک سیگار: اگر سیگار می کشید، ترک کنید. سیگار ضررهای زیادی به چشم ایجاد می کند و احتمال ابتلا به رتینوپاتی دیابتی را افزایش می دهد.
• مراقبت از چشم: هر تغییر در بینایی خود را به پزشک چشم پزشکی خود اطلاع دهید. حتی اگر مشکلی نادرست به نظر بیاید، به موقع مشاوره پزشکی بگیرید.
• معاینات منظم چشم: افراد دیابتی باید معاینات چشمی منظم توسط چشم پزشک انجام دهند. این معاینات به شناسایی زودرس رتینوپاتی دیابتی و مداخله به موقع کمک می کنند.
• تنظیم قندهای خون: نظارت مستمر بر سطح هموگلبین A1C بسیار مهم است. این تست نشان دهنده میانگین قند خون در چند ماه گذشته است و می تواند به کنترل دقیق تر بیماری دیابت کمک کند.
• تغذیه مناسب: رژیم غذایی سالم با مصرف مواد غذایی مناسب و کنترل مقدار کالری مصرفی به کاهش خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی کمک می کند.
• پیگیری توصیه های پزشک: توصیه های و داروهای پزشک را به دقت و بدون انحراف از دستورات پیگیری کنید.
به عنوان یک فرد دیابتی، همکاری با پزشک و اعتنای دقیق به مراقبت ها و توصیه ها می تواند به شما کمک کند تا از آثار رتینوپاتی دیابتی پیشگیری کرده و بینایی تان را حفظ کنید.

بهترین دکتر درمان رتینوپاتی دیابتی

هرگونه تاخیر در مراجعه به پزشک می تواند پروسه درمانی رتینوپاتی دیابتی شما را سخت تر کند. قطعا داشتن یک پزشک و جراح با تجربه با عملکرد بسیار خوب می تواند خیال شما را بابت کیفیت عمل و همچنین نتیجه آن راحت کند. شما برای درمان رتینوپاتی دیابتی می توانید به دکتر رضا پورمازار متخصص چشم مراجعه کنید. ایشان با بهره گرفتن از جدیدترین متدهای روز دنیا این جراحی را برای بیماران خود انجام می دهد. در صورت داشتن هرگونه سوال در ارتباط رتینوپاتی دیابتی می توانید از ایشان مشاوره بخواهید و مطمئن شوید که کاندید مناسبی برای این جراحی هستید یا خیر.