عوارض چشمی بیماری دیابت

آیا بیماری دیابت با بیماری های چشم مرتبط است؟

بیماری دیابت می تواند عوارض بسیار شدیدی را برای افراد به وجود آورد. عوارض و بیماری های چشم یکی از عوارض قند خون بالا در افراد است. عوارض چشمی بیماری دیابت از تعداد نسبتاً بالایی برخوردار هستند و ناحیه های مختلف چشم را در بر می گیرند. شبکیه یکی از این نواحی است که آسیب به آن در اثر بیماری دیابت می تواند منجر به نابینایی کامل شود. به همین سبب چکاپ چشم و کنترل قند خون از اهمیت بالایی برخوردار است. به سبب اهمیت و ارتباط عوارض چشمی با انواع بیماری دیابت در ادامه مطلب به عارضه های چشمی مرتبط با بیماری، راهکارهای درمانی و نحوه پیشگیری پرداخته می شود.

انواع عارضه های چشمی مرتبط با دیابت

ساختمان چشم از اجزای مهمی مانند قرنیه، عدسی و شبکیه تشکیل شده است. شبکیه چشم پر از رگ ها و مویرگ های خونی است که وظیفه اکسیژن رسانی و تغذیه بافت چشم را بر عهده دارند. عوامل مختلفی مانند بیماری دیابت سبب اختلال در اکسیژن رسانی و وارد شدن آسیب به این رگ ها می شود. این اختلالات سبب ایجاد عروق غیر طبیعی در ساختمان چشم و پارگی رگ ها می شوند. این نوع آسیب ها عارضه های چشمی متعددی را به وجود می آورند. برخی از عوارض چشمی بیماری دیابت عبارتند از:

رتینوپاتی دیابتی

زمانی که عروق خون تغذیه رسان شبکیه چشم درگیر شوند؛ بیماری رتینوپاتی دیابتی به وجود می آید. این بیماری در مراحل اولیه عارضه چندانی ندارد اما در مراحل پیشرفته تر پدیده نئوواسکولاریزیشن در پی انسداد رگ های خونی به وجود می آید. عروق تشکیل شده می توانند باعث ایجاد مشکلات بینایی، خونریزی در زجاجیه و شبکیه چشم شوند.

خشکی چشم

خشکی چشم می تواند در افراد مختلف بروز پیدا کند اما شیوع آن در افراد دیابتی بالای 50 سال بیشتر است. مبتلایان به دیابت نوع دوم بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع اول از این عارضه رنج می برند. اگر این عارضه درمان نشود؛ می تواند عوارضی مانند زخم قرنیه را نیز به دنبال آورد. سوزش چشم و تاری دید دو نشانه اصلی این بیماری هستند.

ماکولاپاتی دیابتی

در این عارضه فرد در دیدن جزئیاتی مانند نوشته های ریز دچار مشکل می شود. در واقع در این بیماری دید مرکزی افراد دچار مشکل می شود.
سایر عوارض چشمی مرتبط با دیابت عبارتند از:
گلوکوم یا آب سیاه
آب مروارید
فلج شدن عضلات چشم
تشدید نزدیک بینی و دوربینی

عوارض چشمی بیماری دیابت

آیا عوارض چشمی بیماری دیابت قابل پیشگیری هستند؟

شوربختانه عوارض چشمی بیماری دیابت روز بروز پیشرفته تر می شوند و عوارض جدیدتر و وخیم تری را به وجود می آورند. اما با این حال از طریق راهکارهای نسبتاً ساده اما بسیار موثری می توان از این عوارض جلوگیری کرد. تغییر یا اصلاح سبک زندگی می تواند اولین و مهم ترین قدم برای پیشگیری از عوارض چشمی بیماری دیابت باشد. برخی از مهم ترین راهکارها برای پیشگیری عبارتند از:
عدم مصرف دخانیات
مصرف دخانیات آسیب های عروقی ناشی از بیماری دیابت را بیشتر می کند. به همین سبب ترک مواد مخدر و سیگار می تواند از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند.
چکاپ و معاینه کامل
به افراد مبتلا به دیابت توصیه می شود که ترجیحاً هر 6 ماه یک بار برای چکاپ و کنترل قند خون، فشار خون و کلسترول به پزشک مراجعه کنند.
انجام ندادن ورزش های سنگین
به افراد مبتلا به دیابت توصیه می شود که از انجام فعالیت ها و ورزش های سنگین خودداری کنند زیرا انجام کارهای سنگین خصوصاً بلند کردن اجسام سنگین وزن، باعث افزایش فشار داخل چشم می شود و احتمال پارگی عروق آسب دیده را بالا می برد.
انجام دادن ورزش های سبک
همانطور که انجام ورزش های سنگین احتمال آسیب چشمی را بیشتر می کند؛ انجام ورزش های سبک مانند ورزش های استقامتی و کششی احتمال بروز عوارض چشمی دیابت را با کاهش قند خون کم می کند.
اصلاح تغذیه
رژیم غذایی سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان، مصرف جو دو سر، کدو، بادمجان، هویج، چغندر قرمز، کرفس، کاهو و انواع سبزیجات و مواد غذایی پروبیوتیک و کاهش مصرف چربی، شیرینی و انواع قند می تواند بروز عوارض چشمی بیماری دیابت را به تاخیر اندازد.
درمان عارضه های چشمی مرتبط با دیابت
برای درمان عوارض چشمی بیماری دیابت پارامترهای مختلفی مد نظر قرار داده می شود. نوع بیماری، سن بیمار، میزان پیشرفت عارضه چشمی، مهارت و تخصص پزشک، وضعیت چشم فرد، نوع امکانات در دسترس و… نوع درمان را مشخص می کند. جراحی های تهاجمی، روش های جراحی غیر تهاجمی، درمان با لیزر، سرما درمانی و دارو درمانی از جمله روش های رایج برای درمان عارضه های چشمی مرتبط با دیابت هستند.
به طور کلی روش های درمانی این عارضه ها عبارتند از:
دارو درمانی
برای درمان عوارض خفیف، درمان عوارض به جای مانده از بیماری چشمی، درمان عوارض روش های جراحی و… دارو درمانی به کار برده می شود. به عنوان مثال برای کاهش ادم و تورم ماکولا، پزشک از داروهایی مانند لوسنتیس استفاده می کند. برای درمان خشکی چشم نیز از دارو درمانی استفاده می شود.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یک روش درمانی غیر تهاجمی و موثر است که برای رتینوپاتی دیابتی و درمان آب مروارید به کار برده می شود.
سرمادرمانی
برای درمان گلوکوم و سوراخ شدگی شبکیه این روش درمانی به کار می رود.

مراجعه به پزشک
بیماری دیابت یک از بیماری های متابولیک با عوارض وسیع است که می تواند بیماری های مختلفی مانند انواع بیمای های چشم را ایجاد کند. رتینوپاتی دیابتی، ماکولاپاتی دیابتی، خشکی چشم، آب مروراید، گلوکوم و فلج شدن عضلات چشمی از جمله عوارض چشمی بیماری دیابت است. با چکاپ کامل و به موقع هر 6 ماه یک بار، انجام ورزش های سبک، کنترل قند و فشار خون می توان از بروز این عوارض تا حدود زیادی پیشگیری کرد. برای درمان و کنترل عوارض چشمی دیابت می توانید به مطب دکتر رضا پورمازار متخصص چشم در تهران مراجعه کنید.