هتروکرومیا چیست و انواع آن کدام است؟

هتروکرومیا اصطلاحی برای توصیف تفاوت رنگ چشم یک فرد است. رنگ چشم به دو عامل اصلی ژنتیک و میزان رنگ‌دانه‌های موجود در بافت عنبیه مربوط است. رنگ چشم توسط رنگ‌دانه‌ای به نام ملانین تعیین می‌شود. ملانین ماده‌ای قهوه‌ای تیره است که در عنبیه افراد وجود دارد. رنگ چشم آبی افراد نشان‌دهنده میزان کم ملانین است در حالی که چشم‌های رنگ قهوه‌ای حاوی مقدار زیادی از این ماده است. زمانی که مقدار غلظت و توزیع ملانین در دو چشم دارای مقدار متفاوتی باشد رنگ دو چشم متفاوت خواهد بود که این تفاوت رنگ در عنبیه چشم، هترکرومیا یا ناهمرنگی عنبیه گفته می‌شود. این بیماری ناشی از ژن‌هایی است که از والدین به فرد به ارث رسیده یا مشکلی است که هنگام تشکیل چشم‌ها در دوران جنینی اتفاق افتاده است. هتروکرومیا علاوه بر انسان‌ها در حیوانات اهلی از جمله سگ‌ها و گربه‌ها و اسب‌ها نیز مشاهده می‌شود. در این مقاله به بررسی انواع هتروکرومیا می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

انواع هتروکرومیا

هتروکرومیا دارای انواع مختلفی است که به طور کلی می‌توان به سه گروه زیر اشاره کرد:

هتروکرومیای مرکزی:

هتروکرومیای مرکزی با داشتن دو رنگ متفاوت در عنبیه یک چشم مشخص می‌شود. حلقه بیرونی عنبیه یک رنگ و حلقه درونی چشم اغلب دارای دو رنگ مختلف به نظر می‌رسد. هتروکرومیای مرکزی در عنبیه‌هایی که دارای سطوح پائین ملانین است بیشتر رخ می‌دهد. چشم‌هایی که دارای چنین وضعیتی می‌باشند به عنوان چشم‌گربه‌ای نیز شناخته می‌شوند.

هتروکرومیای کامل:

افراد دارای این وضعیت دو رنگ چشم متفاوت دارند. بدین معنی که ممکن است یک چشم آبی و چشم دیگر قهوه‌ای باشد.

هتروکرومیای ناحیه ای (بخشی):

در افرادی که دارای هتروکرومیای ناحیه‌ای هستند، یک بخش از عنبیه چشم، رنگی متفاوت از بخش‌های دیگر دارد.

هتروکرومیا چیست و انواع آن کدام است؟

چه عواملی باعث هتروکرومیا می شود؟

هتروکرومیا ممکن است ژنتیکی یا اکتسابی باشد. مواردی که هنگام تولد وجود دارد هتروکرومیای ژنتیکی هستند. اکثراً خوش‌خیم هستند و هیچ گونه اختلال اساسی ایجاد نمی‌کنند. اکثر موارد هتروکرومیای چشم در افرادی که سابقه بیماری را ندارند رخ می‌دهد.

عامل ایجاد برخی از هتروکرومیای ژنتیکی می‌تواند یکی از دلایل زیر باشد:

• در یکی از ژن‌های کنترل کننده رنگ چشم در دوران جنینی به وجود آید.
• به دنبال برخی از بیماری‌ها و سندروم‌های ژنتیکی از جمله سندروم هورنر، سندروم استورک وبر و واردنبرگ ایجاد می‌شود.
  هتروکرمیای اکتسابی بعدها در زندگی به دلیل بیماری، آسیب یا دارو به وجود می‌آید. از موارد علل هتروکرومیای اکتسابی می‌توان موارد زیر را نام برد:
• دیابت که ممکن است باعث تغییر رنگ چشم افراد شود.
• گلوکوم یا آب سیاه که باعث افزایش فشار داخل چشم و تجمع مایعات داخل آن می‌شود. از جمله عوارض این بیماری از دست دادن قدرت بینایی و تغییر رنگ چشم‌هاست.
• آسیب به چشم که با وارد شدن یک ضربه ناگهانی به چشم می‌تواند باعث تغییر رنگ چشم شود.
• نوروبلاسما نوعی سرطان سلول‌های عصبی که بیشتر کودکان زیر 10 سال را درگیر می‌کند.
• سرطان چشم یا ملانوما که ملانین چشم و رنگ‌دانه‌های چشم (مو و پوست) را درگیر می‌کند.

تشخیص و درمان هتروکرومیا

اگر احتمال داده شود کودک دچار این عارضه است حتماً توسط چشم پزشک معاینه شود. چشم پزشک با توجه به ظاهر چشم و بیماری زمینه‌ای، بروز این عارضه چشمی را تشخیص خواهد داد. در بیشتر موارد هیچ بیماری باعث تغییر رنگ نبوده و با توجه به مادرزادی بودن عارضه، نیاز به درمان خاصی نخواهد بود. اکثر موارد هتروکرومیا خوش‌خیم هستند و با بیماری‌ها مرتبط نیستند و رنگ‌دانه‌های درون چشم مشکلی در بینایی ایجاد نمی‌کنند. درمان معمولاً روی معالجه علل اساسی ایجاد کننده این شرایط متمرکز است و چنانچه مشکل مهمی مطرح نباشد نیاز به درمان خاصی نیست.

هتروکرومیا چیست و انواع آن کدام است؟

مراجعه به پزشک

درمان بیماری هتروکرومیا، با هدف بهبود بیماری‌های زمینه‌ای به وجود آورنده این عارضه صورت می‌گیرد. در نتیجه در صورتی که بیماری یا مشکل زمینه‌ای باعث بروز این عارضه نشده باشد، نیاز به درمان نخواهد بود؛ اما نباید مراجعه به پزشک با تأخیر همراه باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با این بیماری می‌توانید به صورت حضوری به مطب دکتر پورمازار متخصص و جراح چشم مراجعه کنید.