کاهش ریسک ابتلا به تخریب ماکولا

چگونه ریسک ابتلا به تخریب ماکولا را کاهش دهیم؟

تخریب ماکولا یا دژنراسیون ماکولا یک اختلال مزمن چشمی است که در طی آن دید بیمار تار شده یا لکه کور در بینایی ایجاد می‌ شود. به‌ طور کلی تخریب ماکولا به واسطه عروق خونی غیرطبیعی که خون یا مایعات را در ماکولا نشت می‌ کند، ایجاد خواهد شد. دژنراسیون ماکولا به‌ صورت دژنراسیون ماکولای مرطوب و دژنراسیون ماکولای خشک است که نوع خشک آن شایع‌ تر بوده و شدت کمتری دارد. اما نوع مرطوب همیشه با عنوان نوع خشک آغاز می‌ شود و باید در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان شود تا بینایی را کاهش ندهد. یکسری اقدامات نقش بسیار مؤثری در کاهش ابتلا به این بیماری را دارند که در این مقاله از سایت دکتر رضا پورمازار قصد داریم آنچه لازم است برای کاهش ریسک ابتلا به تخریب ماکولا بدانید را بررسی کنیم.

تشخیص دژنراسیون ماکولا

معاینه کامل چشمی و بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی بیمار تا حد زیادی در تشخیص کمک می‌ کند اما برای تأیید و اطمینان بیشتر چند آزمایش زیر نیز انجام خواهد شد

کاهش ریسک ابتلا به تخریب ماکولا

• ریختن قطره برای گشاد شدن مردمک

در مرحله اول پزشک با استفاده از قطره‌ های مخصوص مردمک چشم بیمار را گشاد می‌ کند و با وسیله‌ ای خاص پشت چشم را معاینه خواهد کرد. در معاینه مایع، خون یا ظاهر خال‌ خالی در پشت چشم قابل‌ مشاهده است.

• آنژیوگرافی فلورسئین

روش بعدی آنژیوگرافی فلورسئین است که در آن یک مایع رنگی به بیمار تزریق می‌ شود و سپس این رنگ‌ ها به داخل رگ‌ های خونی منتقل می‌ شوند و آن‌ ها را برجسته می‌ کند. سپس با استفاده از یک دوربین خاص می‌ توان عبور رنگ از طریق رگ‌ های خونی را مشاهده کرد. چنانچه در رگ‌ ها نشتی وجود داشته باشد یا تغییرات غیرطبیعی ایجاد شود از طریق تصاویر کاملاً قابل تشخیص است.

• آنژیوگرافی سبز ایندوسیانین

درست مانند آنژیوگرافی فلورسئین، آنژیوگرافی سبز ایندوسیانین صورت می‌ گیرد که به واسطه آن یک‌ رنگ به بیمار تزریق شده و می‌ توان رگ‌ های خونی غیرطبیعی در اعماق شبکیه را مشاهده کرد.

• آنژیوگرافی انسجام نوری

آنژیوگرافی انسجام نوری نیز یک آزمایش جدید و غیرتهاجمی بوده که برای بررسی رگ‌ های خونی ناخواسته در ماکولا مورد استفاده قرار می‌ گیرد. با توجه به این‌ که از این نوع ابزار اغلب در کارهای تحقیقاتی استفاده می‌ شود، اما در کلینیک‌ های چشم‌ پزشکی نیز محبوبیت زیادی دارد و برای تشخیص به‌ عنوان یک ابزار کارآمد از آن یاد می‌ شود.

• توموگرافی انسجام نوری

توموگرافی انسجام نوری یک نوع تصویربرداری غیرتهاجمی است که می‌ تواند مقاطع دقیق شبکیه را به نمایش بگذارد. هرگونه تغییر شکل مثل نازک، ضخیم شدن یا التهاب در این مناطق قابل تشخیص است. همچنین می‌ توان پاسخ شبکیه به درمان‌ های دژنراسیون ماکولا را به واسطه این نوع تصویربرداری نظارت کرد.

تخریب ماکولا با چه علائمی پدیدار می شود؟

معمولاً علایم تخریب ماکولا به‌ صورت ناگهانی ایجاد می‌ شوند اما به‌ سرعت پیشرفت خواهند کرد. برخی از شایع‌ ترین علایم تخریب ماکولا را می‌ توان در موارد زیر خلاصه کرد:
• نیاز به نور بیشتر برای مطالعه یا انجام کارهای نزدیک
• کاهش دید مرکزی در یک یا هر دو چشم
• مشکل در شناسایی چهره‌ ها و اجسام دور و نزدیک
• افزایش تیرگی کلمات چاپی
• وجود یک نقطه تاریک و کور
• مشکل در انطباق با سطح نور کم
توجه داشته باشید که تخریب ماکولا به‌ ندرت باعث کوری کامل می‌ شود؛ زیرا بر دید جانبی یا محیطی تأثیری ندارند.

عوامل خطر دژنراسیون ماکولا بشناسید!

عوامل زیر می‌ توانند احتمال ابتلا به تخریب ماکولا را افزایش دهند که شناخت برخی از آن‌ ها می‌ تواند ریسک ابتلا به تخریب ماکولا را کاهش دهند:
• وراثت و ژنتیک می‌ تواند در ایجاد تخریب ماکولا نقش بسیار زیادی داشته باشد.
• کسانی که سیگار می‌ کشند یا دائماً در معرض دود قرار دارند نسبت‌ به افراد دیگر بیشتر در معرض خطر تخریب ماکولا هستند.
• سن یکی از عوامل اصلی در تخریب ماکولا است که اغلب در افراد بالای ۵۵ سال دیده می‌ شود.
• اضافه وزن یا چاقی نیز تأثیر بسیار زیادی در پیشرفت دژنراسیون ماکولا دارند.
• بیماری‌ های قلب و عروق به‌ خاطر آن‌ که رگ‌ های خونی را تحت تأثیر قرار می‌ دهند احتمال ابتلا به دژنراسیون ماکولا را افزایش می‌ دهند.

چگونه از تخریب ماکولا پیشگیری کنیم؟

در شناخت علایم اولیه تخریب ماکولا انجام معاینات منظم دوره‌ ای چشم اهمیت زیادی دارد. اما رعایت موارد زیر نیز تا حد زیادی خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا را کاهش می‌ دهد:
• در رژیم غذایی روزانه باید میوه و سبزیجات را جای داد؛ زیرا این مواد غذایی حاوی آنتی‌ اکسیدان هستند و می‌ توانند احتمال ابتلا به تخریب ماکولا را کاهش دهند.
• در ماهی اسیدهای چرب امگا ۳ موجود است که می‌ تواند احتمال ابتلا به تخریب ماکولا را کاهش دهد. همچنین امگا ۳ در آجیل‌ ها مثل گردو نیز یافت می‌ شود.
• بیماری‌ های زمینه‌ ای بخصوص بیماری‌ های قلبی و عروقی یا فشار خون باید کنترل و مدیریت شوند.
• با توجه به این‌ که کشیدن سیگار باعث افزایش احتمال دژنراسیون ماکولا می‌ شود، بنابراین برای ترک سیگار باید تلاش کرد.
• حفظ وزن مناسب و ورزش منظم می‌ تواند در کاهش احتمال تخریب ماکولا نقش داشته باشد.

توصیه به مبتلایان دژنراسیون ماکولا

بر اثر دژنراسیون ماکولا بینایی بسیار ضعیف می‌ شود و فرد برای انجام کارهایی مثل خواندن، رانندگی و تشخیص چهره مشکل دارد. این افراد برای تجربه زندگی با کیفیت تر باید برای بررسی عینک خود حتماً به چشم‌ پزشک مراجعه کنند و دائماً نسخه آن به‌ روز شود. برای خواندن می‌ توانند از وسایل الکترونیکی و رابط‌ های صوتی استفاده کنند. امروزه بسیاری از برنامه‌ های رایانه‌ ای و تلفن‌ های هوشمند به‌ صورت صوتی هستند تا افراد کم‌ بینا نیز بتوانند از آن‌ ها استفاده کنند. همچنین می‌ توانند تلویزیون‌ هایی با صفحه نمایش و وضوح بزرگ‌ تر استفاده کنند تا مشاهده آن‌ ها راحت‌ تر شود و نخواهند نزدیک صفحه بنشینند. لازم به ذکر است که برای مطالعه و کارهایی که نیاز به‌ دقت زیادی دارند مثل خیاطی می‌ توانند از ذره‌ بین استفاده کنند. همچنین کسانی که دائما با کامپیوتر کار می کنند می‌ توانند اندازه قلم آن را در تنظیمات تغییر دهند تا کنتراست بیشتری داشته باشد.

کاهش ریسک ابتلا به تخریب ماکولا

مراجعه به پزشک
در صورتی‌ که دید مرکزی شما دچار تغییر شده‌ است یا توانایی زیادی برای دیدن رنگ‌ ها و جزئیات ندارید باید سریعاً به متخصص مراجعه کنید؛ زیرا این تغییرات می‌ تواند نشان‌ دهنده تخریب و از بین رفتن ماکولا به‌ خصوص در افراد بالای ۶۰ سال باشد. اگر با چنین شرایطی مواجه هستید، می‌ توانید همین حالا از طریق شماره‌ های درج شده در این سایت نوبت ویزیت حضوری برای مشاوره با دکتر رضا پورمازار جراح و متخصص بیماری‌ های چشمی دریافت کنید تا شرایط شما را بررسی کنند و مطابق با آن مناسب‌ ترین روش درمان را پیشنهاد کنند.